નાણાકીય વર્ષ 2023-24ના પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક ગાળામાં શરૂ કરાયેલ પ્રારંભિક જાહેર ભરણાં (IPO) ની સંખ્યા 2007-08 પછી સૌથી વધુ હતી. પ્રાઇમ ડેટાબેઝ મુજબ, મુખ્ય પ્લેટફોર્મ પર 31 IPO દ્વારા કુલ રૂ. 26,272 કરોડ એકત્ર કરવામાં આવ્યા હતા. એપ્રિલ-સપ્ટેમ્બર 2007 દરમિયાન તેજીના સમયગાળા દરમિયાન 48 IPO દ્વારા રૂ. 21,243 કરોડ એકત્ર કરવામાં આવ્યા હતા.
ગયા નાણાકીય વર્ષના સમાન સમયગાળા કરતા સોદાઓની સંખ્યા 2.2 ગણી હતી પરંતુ એકત્ર કરાયેલી રકમ 26 ટકા ઓછી હતી કારણ કે તે સમયે રૂ. 35,456 કરોડ એકત્ર કરવામાં આવ્યા હતા. ભારતીય જીવન વીમા નિગમના રૂ. 21,000 કરોડના IPO દ્વારા ગયા નાણાકીય વર્ષના આંકડામાં વધારો થયો હતો.
પ્રથમ ચાર મહિનામાં માત્ર 10 IPO લોન્ચ કરીને H1FY24 ધીમી શરૂઆત કરી. જો કે, બેન્ચમાર્ક નિફ્ટી અને નિફ્ટી મિડકેપ 100 અને નિપ્ટી સ્મોલકેપ 100 ઈન્ડેક્સ નવી ઊંચાઈએ પહોંચ્યા હોવાથી છેલ્લા બે મહિનામાં તેણે વેગ પકડ્યો હતો.
ડિસેમ્બર 2022 અને માર્ચ 2023 વચ્ચે દરમાં વધારો અને યુએસ બેન્કિંગ કટોકટી વચ્ચે બજારની અસ્થિરતાએ ઘણી કંપનીઓની લિસ્ટિંગ યોજનાઓને પાટા પરથી ઉતારી દીધી છે. જો કે, માર્ચના નીચા સ્તરેથી બજારમાં આવેલી રિકવરી અને વિદેશી અને સ્થાનિક રોકાણકારો પાસે પૂરતી તરલતાએ પ્રાથમિક બજારની પ્રવૃત્તિઓને મજબૂત બનાવી છે.
ICICI સિક્યોરિટીઝના હેડ (ઇન્વેસ્ટમેન્ટ બેન્કિંગ અને ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ ઇક્વિટી) અજય સરાફે જણાવ્યું હતું કે, ભારત અને અમારા બજારો માટે સ્થિતિ ઘણી સારી છે. આર્થિક મુદ્દાઓ ઉપરાંત, ભૌગોલિક રાજકીય પરિબળો ભારતની તરફેણમાં જોવા મળ્યા હતા. એપ્રિલથી, અમે મજબૂત FPI ભાગીદારી જોઈ છે, જે છેલ્લા 18 મહિનામાં જોવા મળી નથી. આ બાબતોએ સેન્ટિમેન્ટને વ્યવહારની તરફેણમાં ફેરવ્યું.
FY24 ના પ્રથમ છ મહિનામાં વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારોએ સ્થાનિક બજારમાં રૂ. 1.41 લાખ કરોડનું રોકાણ કર્યું હતું. ડોમેસ્ટિક મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સે રૂ. 50,000 કરોડથી વધુનું રોકાણ કર્યું છે. પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક ગાળા દરમિયાન નિફ્ટી મિડકેપ 100 અને નિફ્ટી સ્મોલકેપ 100 સૂચકાંકો અનુક્રમે 35 ટકા અને 45 ટકા વધ્યા હતા. તેમાંથી મોટાભાગની રોકડ નવા શેરોનો પીછો કરે છે જે IPO દ્વારા બજારમાં પ્રવેશ્યા હતા.
આ સિવાય લિસ્ટિંગ પછી વધુ સારા પ્રદર્શને મોમેન્ટમ મજબૂત રાખ્યું હતું. એક કે બે કંપનીઓને બાદ કરતાં રોકાણકારોએ પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક ગાળામાં લિસ્ટેડ તમામ IPOમાંથી લાભ મેળવ્યો હતો. નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું હતું કે આ મુદ્દાઓ કિંમતની દ્રષ્ટિએ વધુ યોગ્ય છે.
સેન્ટ્રમ કેપિટલના પાર્ટનર (ઇન્વેસ્ટમેન્ટ બેન્કિંગ) પ્રાંજલ શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું હતું કે રોકાણકારો વધુને વધુ સમજદાર બની રહ્યા છે અને IPO માટે વાજબી ભાવોને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા છે. ગયા વર્ષની સરખામણીમાં, IPOની આસપાસ પ્રમાણમાં ઓછો હાઇપ હતો, જેના કારણે વધુ યોગ્ય મૂલ્યાંકન થયું હતું.
સરાફે કહ્યું કે, IPOના ભાવ વર્ષ 2021ની સરખામણીમાં વધુ સંતુલિત બન્યા છે. કિંમતો મોટે ભાગે વ્યાજબી રહી હોવાથી, રોકાણકારો લિસ્ટિંગ પછી નાણાં કમાઈ રહ્યા છે. ઉપરાંત, મોટા ભાગના IPO તેમની લિસ્ટેડ પીઅર કંપનીઓ માટે નોંધપાત્ર ડિસ્કાઉન્ટ પર આવ્યા હતા. આ વસ્તુઓ લિસ્ટિંગ પછીની કામગીરીને સમર્થન આપી રહી છે.
પ્રથમ પ્રકાશિત : સપ્ટેમ્બર 29, 2023 | 10:35 PM IST
