આ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ આઠ મહિનામાં ભારતની નિકાસમાં 2.8 ટકાનો ઘટાડો થયો છે પરંતુ ટોચના 10 દેશોમાંથી પાંચ – સાઉદી અરેબિયા, ચીન, બ્રિટન, ઓસ્ટ્રેલિયા અને નેધરલેન્ડમાં નિકાસ વધી છે. વાણિજ્ય મંત્રાલય દ્વારા સંકલિત ડેટા અનુસાર, ભારતની કુલ વેપારી નિકાસમાં આ ટોચના 10 દેશોનો હિસ્સો 49 ટકાથી વધુ છે.
ભારતનું ત્રીજું સૌથી મોટું નિકાસ બજાર નેધરલેન્ડમાંથી નિકાસ એપ્રિલ-નવેમ્બર દરમિયાન વાર્ષિક ધોરણે 9.6 ટકા વધીને $13.5 બિલિયન થઈ છે. જોકે, નવેમ્બર સુધીમાં અલગ-અલગ દેશ મુજબના વેપારના આંકડા ઉપલબ્ધ ન હતા. પ્રથમ સાત મહિનાના ઉપલબ્ધ ડેટા અનુસાર, નિકાસ વૃદ્ધિની ગતિ મુખ્યત્વે મશીનરી સહિતની પેટ્રોલિયમ પેદાશોમાંથી આવી છે.
ભારતના ચોથા સૌથી મોટા નિકાસ ભાગીદાર ચીનની નિકાસ વાર્ષિક ધોરણે લગભગ 4 ટકા વધીને $10.3 બિલિયન થઈ છે, જ્યારે પડોશી દેશની નિકાસ એપ્રિલ-જુલાઈ દરમિયાન ઘટી છે. જોકે ઑસ્ટ્રેલિયાના કિસ્સામાં ઑગસ્ટ પછી આ વલણ સંપૂર્ણપણે પલટાયું.
બ્રિટન અને ઓસ્ટ્રેલિયાના કિસ્સામાં સકારાત્મક વૃદ્ધિ અનુક્રમે 14.6 ટકા અને 13.9 ટકા હતી. આ દેશોમાં નિકાસમાં વધારો પેટ્રોલિયમ, કાપડ, ખાદ્ય ઉત્પાદનો, મશીનરી અને અન્ય માલસામાનને કારણે થયો હતો. એપ્રિલથી નવેમ્બર દરમિયાન સાઉદી અરેબિયામાં નિકાસ 2.2 ટકા વધીને $7.1 બિલિયન થઈ છે.
બીજી તરફ બાકીના પાંચ દેશોમાં નિકાસ ઘટી હતી. આ ક્રમમાં અમેરિકા (-5.2 ટકા), UAE (-0.1 ટકા), સિંગાપોર (-1.87 ટકા), બાંગ્લાદેશ (-14.1 ટકા) અને જર્મની (-6.3 ટકા)માં નિકાસ ઘટી હતી. જેના કારણે દેશની કુલ નિકાસમાં ઘટાડો નોંધાયો હતો.
નવેમ્બરમાં ભારતની વેપારી નિકાસ નકારાત્મક ક્ષેત્રમાં આવી ગઈ હતી, જ્યારે અગાઉના મહિને ઓક્ટોબરમાં તે 11 મહિનામાં સૌથી ઝડપી ગતિએ વધ્યો હતો. આ વૈશ્વિક માંગ અને અસામાન્ય આર્થિક પુનઃપ્રાપ્તિ સૂચવે છે.
પ્રથમ પ્રકાશિત – ડિસેમ્બર 18, 2023 | 10:24 PM IST
