આબોહવા એજન્ડાને આગળ વધારવાની સાથે, ભારત દુબઈમાં યોજાનારી 28મી સંયુક્ત રાષ્ટ્ર ક્લાઈમેટ ચેન્જ સમિટ (COP28)માં ક્રૂડ ઓઈલ અને બાયોફ્યુઅલ પર ચર્ચા કરવાની પણ તૈયારી કરી રહ્યું છે.
અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે COP28માં, સરકાર વિકાસશીલ દેશોના મોટા જૂથને તેનું ગ્લોબલ બાયોફ્યુઅલ એલાયન્સ (GBA) રજૂ કરશે. પરંતુ તે દરમિયાન ક્રૂડ ઓઈલના સપ્લાય પર પશ્ચિમ એશિયાના ભાગીદારો સાથે વાતચીતની પણ આશા છે.
COP28 સમિટ ગુરુવારથી દુબઈમાં શરૂ થશે અને 12 ડિસેમ્બર સુધી ચાલશે. આ બેઠક એવા સમયે થઈ રહી છે જ્યારે 2050 સુધીમાં વૈશ્વિક તાપમાન 1.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી વધુ વધતું અટકાવવા માટે તેલ અને ગેસની માંગ કેવી રીતે ઘટાડવી તે અંગે દેશો વધુને વધુ વિભાજિત થઈ રહ્યા છે.
દરમિયાન, વૈશ્વિક તેલ ઉદ્યોગના તમામ ઉચ્ચ અધિકારીઓ દુબઈ પહોંચવા માટે તૈયાર છે. એક વર્ષથી વધુ સમયથી રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદ્યા બાદ ભારત પશ્ચિમ એશિયામાં તેના જૂના વેપારી ભાગીદારો સાથે સપ્લાય ફરી શરૂ કરવા માંગે છે.
આ મામલાની જાણકારી ધરાવતા વિવિધ લોકોએ જણાવ્યું કે સરકારી ઓઈલ માર્કેટિંગ કંપનીઓના ઉચ્ચ અધિકારીઓ પણ સમિટ માટે દુબઈ પહોંચશે. આ દરમિયાન તેઓ અન્ય મોટી વૈશ્વિક તેલ કંપનીઓના પ્રતિનિધિઓ સાથે બેઠક કરશે.
એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, “આવા આંતરરાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમો વેપાર વાટાઘાટો માટે મુખ્ય પ્લેટફોર્મ પ્રદાન કરે છે.” આ વર્ષ પણ તેનો અપવાદ નથી. તેથી, અમારી કંપનીઓ સુરક્ષિત પુરવઠા માટે નવી તકો શોધતી રહે તેવી અપેક્ષા છે.
લંડન સ્થિત કોમોડિટી ડેટા એનાલિટિક્સ ફર્મ વોર્ટેક્સાના અંદાજો દર્શાવે છે કે સપ્ટેમ્બર સુધીમાં ભારતની કુલ તેલની આયાતમાં રશિયાનો હિસ્સો 38 ટકા હતો, જે 42 ટકાના વિક્રમી ઊંચાઈથી નીચે છે. વોર્ટેક્સા આયાતની ગણતરી કરવા માટે વહાણની હિલચાલને ટ્રેક કરે છે. છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં ભારતની તેલની આયાતમાં સાઉદી અરેબિયા અને ઈરાકનો હિસ્સો વધ્યો છે.
તેલ અને ગેસ જેવા પરંપરાગત હાઇડ્રોકાર્બનમાં રોકાણ એ પણ આબોહવા વાટાઘાટોમાં મુખ્ય વળાંક છે. ગયા અઠવાડિયે ઇન્ટરનેશનલ એનર્જી એજન્સીએ કહ્યું હતું કે તેલ અને ગેસ પુરવઠામાં રોકાણ હજુ પણ જરૂરી છે. ઘટતી માંગને વળતર આપવા માટે, આદર્શ પરિદૃશ્ય 2030 સુધીમાં વાર્ષિક $800 બિલિયનના વર્તમાન દરને બમણો કરવાનો રહેશે.
પરંતુ ભારત કદાચ તેના જૂના વલણને વળગી રહેશે કે કાર્બન-મુક્ત વિકલ્પોની શોધ સાથે તેલ અને ગેસ સંસાધનોના વિકાસ અને ઉત્પાદનમાં રોકાણ કરવાની જરૂર છે. 2023માં વૈશ્વિક તેલની માંગમાં ભારતનો હિસ્સો 5.5 ટકા છે, જે અમેરિકાના 20 ટકા અને ચીનના 16.1 ટકા હિસ્સા કરતાં ઘણો ઓછો છે. પરંતુ તે ઝડપથી વધી રહ્યું છે અને આગામી 5 વર્ષમાં તે 6.6 ટકાને પાર કરી શકે છે.
ઇન્ટરનેશનલ એનર્જી એજન્સીએ એમ પણ કહ્યું છે કે સ્વચ્છ ઊર્જા માટે વૈશ્વિક રોકાણમાં તેલ અને ગેસ ઉદ્યોગનો હિસ્સો માત્ર 1 ટકા છે અને તેમાં લગભગ 60 ટકા રોકાણ માત્ર 4 કંપનીઓ દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે. તેથી, રોકાણનો વ્યાપ વધારવાની અને આ માટે સમગ્ર ક્ષેત્રને પ્રેરિત કરવાની જરૂર છે.
પ્રથમ પ્રકાશિત – નવેમ્બર 28, 2023 | 11:20 PM IST
