મોંઘવારીમાં લગભગ દરેક વસ્તુ તરબોળ થઈ રહી છે તેવા સમયે બટાકાના નીચા ભાવે સામાન્ય માણસને ચોક્કસ ઠંડક આપી છે પરંતુ બટાકાના ખેડૂતોની હાલત કફોડી થઈ ગઈ છે. આ વર્ષે બટાકાની ખેતી ખેડૂતો માટે નફાકારક સાબિત થઈ નથી. બટાકાનો સંગ્રહ કરનારા ખેડૂતો અને વેપારીઓને આજના ભાવે તેમની કિંમતની ગણતરી કરવી પણ મુશ્કેલ બની રહી છે.
કોલ્ડ સ્ટોરેજમાં બટાકાનો સારો એવો જથ્થો બચ્યો છે, જેના કારણે ભવિષ્યમાં પણ બટાકાના ભાવ નીચા રહેવાની શક્યતા છે. સ્ટોક એટલો વધારે છે કે આ સિઝનમાં તેનો વપરાશ કરવો મુશ્કેલ બનશે.
હાલમાં બટાકાના સૌથી મોટા ઉત્પાદક ઉત્તર પ્રદેશની આગ્રા મંડીમાં બટાટા 800 થી 1100 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલના ભાવે વેચાઈ રહ્યા છે. કોલ્ડ સ્ટોરમાં ભરતી વખતે ભાવ પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ.500 થી રૂ.800 હતા. કોલ્ડ સ્ટોરેજનું ભાડું અને અન્ય ખર્ચ સહિત, સંગ્રહનો કુલ ખર્ચ રૂ. 280 થી રૂ. 300 પ્રતિ ક્વિન્ટલ છે. આ મુજબ, હાલમાં ઉપલબ્ધ જથ્થાબંધ ભાવ ખેડૂતોના કુલ ખર્ચના બરાબર છે, જેનો અર્થ છે કે તેઓને ભારે નુકસાન થઈ રહ્યું છે.
ઉત્તર પ્રદેશના બટાકાના ખેડૂત બટુક નારાયણ મિશ્રાએ બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડને જણાવ્યું કે કેટલાક બટાટા સ્ટોરેજ દરમિયાન બગડી જાય છે અને વજન પણ ઘટે છે. જો આ પરિપ્રેક્ષ્યમાં જોવામાં આવે તો હાલમાં કિંમતો ઘણી ઓછી છે. ગયા વર્ષે, બટાકાના ખેડૂતોને આ દિવસોમાં 1,500 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલનો ભાવ મળ્યો હતો, પરંતુ હાલમાં મહત્તમ ભાવ 1,100 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ છે. એટલે કે ખેડૂતોને ગયા વર્ષની સરખામણીએ પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ. 400 ઓછા મળી રહ્યા છે.
પંજાબના બટાટાના ખેડૂત અને કન્ફેડરેશન ઓફ પોટેટો સીડ ફાર્મર્સના જનરલ સેક્રેટરી જંગ બહાદુર સિંહે કહ્યું કે આ વર્ષે બટાકાના ખેડૂતોને કોઈ ફાયદો થયો નથી. તેથી, વધુ વાવણી માટે બટાટાના બિયારણની માંગ પણ ઘટી શકે છે.
આ વર્ષે દેશમાં બટાકાનું જબરદસ્ત ઉત્પાદન થયું છે. વર્ષ 2021-22માં લગભગ 536 લાખ ટન બટાકાનું ઉત્પાદન થયું હતું. વર્ષ 2022-23માં તે વધીને 590 લાખ ટન થવાની ધારણા છે. ફેડરેશન ઓફ કોલ્ડ સ્ટોરેજ એસોસિએશન ઓફ ઈન્ડિયાના પ્રમુખ રાજેશ ગોયલે જણાવ્યું હતું કે આ વર્ષે 90 થી 95 ટકા કોલ્ડ સ્ટોરેજ ભરાઈ ગયા છે. ગત વર્ષે માત્ર 85 ટકા ભરાયા હતા.
આ વર્ષે બજારોમાં બટાકાની આવક પણ ખાસ્સી જોવા મળી રહી છે. સરકારી એજન્સી એગમાર્કનેટના ડેટા દર્શાવે છે કે આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં 120.86 લાખ ટન બટાટા આવ્યા છે, જે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળા કરતાં લગભગ 28 ટકા વધુ છે. આ સમયગાળા દરમિયાન ઉત્તર પ્રદેશના બજારોમાં બટાકાની આવક લગભગ 44 ટકા વધીને લગભગ 80.68 લાખ ટન થઈ ગઈ છે. આવક વધવાને કારણે ભાવમાં ઘટાડો થયો છે.
બજારોમાં બટાટા સસ્તા થવાને કારણે છૂટક બજારમાં પણ તેની કિંમતો ઘટી રહી છે. સેન્ટ્રલ કન્ઝ્યુમર અફેર્સ ડિપાર્ટમેન્ટના જણાવ્યા અનુસાર દેશમાં બટાકાની સરેરાશ છૂટક કિંમત 24.05 રૂપિયા પ્રતિ કિલો છે જે ગયા વર્ષે 28 સપ્ટેમ્બરે 27.98 રૂપિયા હતી. ભવિષ્યમાં પણ ખેડૂતોને બટાકાના ઊંચા ભાવ મળવાની શક્યતા નથી કારણ કે કોલ્ડ સ્ટોર્સમાં ઘણા બટાકા બાકી છે. ગોયલે કહ્યું કે, અત્યાર સુધી કોલ્ડ સ્ટોરેજમાંથી માત્ર 42-44 ટકા બટાકા જ બહાર આવ્યા છે અને 56થી 58 ટકા બટાટા પડ્યા છે.
પ્રથમ પ્રકાશિત : સપ્ટેમ્બર 28, 2023 | 10:01 PM IST
