ચીન અને સોલોમન ટાપુઓ વચ્ચેનો તાજેતરનો કરાર આ દિવસોમાં સમાચારોમાં છે. અમેરિકા સહિત ચાર દેશોએ આ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. જો કે ચીને સ્પષ્ટતા કરી છે કે આ સમજૂતી વાજબી છે અને આ કરારથી અન્ય કોઈ દેશને નુકસાન થશે નહીં. તે જ સમયે, સોલોમન ટાપુઓના વડા પ્રધાન મનસેહ સોગાવરેએ પણ ચીન સાથે સુરક્ષા કરારની પુષ્ટિ કરતા તેનો બચાવ કર્યો છે. તેમણે કહ્યું કે તે સંપૂર્ણ રીતે આંતરિક સુરક્ષા સ્થિતિ સાથે સંબંધિત છે. તેમણે કહ્યું કે આનાથી પ્રદેશની શાંતિ અને સૌહાર્દની અવગણના નહીં થાય. કેમ અચાનક આવી ગયો આ નાનકડો દેશ, જાણો આખો મામલો…
શું હતો ડીલ?
આ કરાર સાથે, ચીન સરકારની વિનંતી પર તેની પોલીસ, સશસ્ત્ર દળો, લશ્કરી કર્મચારીઓ અને અન્ય કાયદા અમલીકરણ પક્ષોને ટાપુઓ પર મોકલી શકે છે. તે ચીની નૌકાદળના જહાજોને લોજિસ્ટિક્સ સપોર્ટ માટે ટાપુઓનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપે છે. બંને પક્ષો સામાજિક વ્યવસ્થાની જાળવણી, માનવતાવાદી સહાય અને કુદરતી આપત્તિ પ્રતિભાવમાં સહયોગ કરશે.
કયા દેશોએ ચિંતા વ્યક્ત કરી?
અમેરિકા, ઓસ્ટ્રેલિયા, ન્યુઝીલેન્ડ અને જાપાને આ કરાર અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. અમેરિકા તેના બે ટોચના અધિકારીઓને સોલોમન પાસે મોકલવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. ગયા અઠવાડિયે, ઓસ્ટ્રેલિયન સેનેટર જેડ સેસેલજાએ સોલોમન ટાપુઓની મુલાકાત લીધી હતી, ત્યારબાદ તેમણે કહ્યું હતું કે ચીન આ દ્વીપસમૂહમાં લશ્કરી મથક બનાવી શકે છે.
ઓસ્ટ્રેલિયામાં ડાયરેક્ટ એક્સેસ
આ કરાર ચીનને ઓસ્ટ્રેલિયા અને ન્યુઝીલેન્ડ સહિત દક્ષિણ પેસિફિકમાં સીધો પ્રવેશ મેળવવાની મંજૂરી આપે છે. તેને અન્ય કોઈ દેશના સમર્થનની જરૂર નહીં પડે. યુનાઈટેડ નેશન્સ સ્થિત સેન્ટર ફોર સ્ટ્રેટેજિક એન્ડ ઈન્ટરનેશનલ સ્ટડીઝના જણાવ્યા અનુસાર ઓસ્ટ્રેલિયા, ન્યુઝીલેન્ડ અને યુએસ ખાસ કરીને ચિંતિત છે કારણ કે આ સોદો ચીનને ઓસ્ટ્રેલિયાના પૂર્વ કિનારે માત્ર 2,000 કિમી દૂર લશ્કરી બેઝ સ્થાપવાની મંજૂરી આપી શકે છે.
વેપારનું નિયંત્રણ
ચીન આ ક્ષેત્ર અને નજીકના દરિયાઈ ટ્રાફિકમાં આંતરરાષ્ટ્રીય વેપારને સંભવિતપણે નિયંત્રિત કરી શકે છે. બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન જાપાનીઓ સામે ઓસ્ટ્રેલિયા માટે સોલોમન ટાપુઓનો ઉપયોગ ઢાલ તરીકે કરવામાં આવ્યો હતો. ઓસ્ટ્રેલિયા ચીનની સરખામણીમાં બ્રિટન અને અમેરિકાના સહયોગથી આ ક્ષેત્રમાં વ્યૂહાત્મક ક્ષમતાઓને વધારવા માટે પ્રયત્નશીલ છે.
સોલોમન ટાપુઓ ક્યાં અને કેવી રીતે છે?
સોલોમન ટાપુઓ દક્ષિણ પેસિફિક મહાસાગરમાં સ્થિત ટાપુઓનો સમૂહ છે. તે પાપુઆ ન્યુ ગિનીની પૂર્વ અને ઓસ્ટ્રેલિયાના ઉત્તરપૂર્વમાં છે. તે દક્ષિણ પેસિફિકના સૌથી ગરીબ દેશોમાંનો એક છે. સોલોમન ટાપુઓની સ્થાપના 1978 માં પ્રજાસત્તાક તરીકે કરવામાં આવી હતી. અહીંની કુલ વસ્તી 7,17,043 છે. વર્ષ 2019 માં, સોલોમને તાઈવાન સાથેના તેના તમામ રાજદ્વારી સંબંધો સમાપ્ત કર્યા અને ચીન સાથે નિકટતા વધારી.
ભારત પર કરારની અસર?
આ ટાપુ ભારતની મુખ્ય ભૂમિ અને આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓથી પણ નોંધપાત્ર અંતરે છે. તેથી, જો કે તેની કોઈ તાત્કાલિક અને સીધી અસર નહીં થાય, તેમ છતાં, દક્ષિણ પેસિફિકમાં ચીનનું વિસ્તરણ ભારત માટે નવી ચિંતાઓ ઊભી કરી શકે છે.
