રેટ ડ્રોપ અને ફેડ રાહતને કારણે સોનું ચમકતું રહેશે

શુક્રવારે સોનું 60,450 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ પર બંધ થયું હતું. ઓક્ટોબરમાં સોનું 5.2 ટકા વધ્યું છે અને આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં 10.6 ટકા વધ્યું છે. ઈઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચેના સંઘર્ષને કારણે તેની કિંમતો વધુ વધી ગઈ છે. જો સોનાનો ટ્રેન્ડ ચાલુ રહેશે તો તે ટૂંક સમયમાં 61,400 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામને પાર કરી શકે છે. આ વર્ષે 4 મેના રોજ સોનાએ આ રેકોર્ડ આંકડો સ્પર્શ કર્યો હતો.

હમ ફૌજી ઇનિશિયેટિવ્સના સેબીના રજિસ્ટર્ડ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ એડવાઇઝર અને સીઇઓ કર્નલ (નિવૃત્ત) સંજીવ ગોવિલા કહે છે, “જ્યારે પણ અસ્થિરતા હોય છે અને શેરબજાર નીચે જાય છે, ત્યારે સોનાના ભાવ વધવા લાગે છે.”

ક્યારેક ઉપર તો ક્યારેક નીચે

સોનું ચમકવા લાગે તે પહેલા તેને ઘણા ઉતાર-ચઢાવનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. આનંદ રાઠી શેર્સ એન્ડ સ્ટોક બ્રોકર્સના કોમોડિટીઝ એન્ડ કરન્સીના ડિરેક્ટર નવીન માથુર કહે છે, ‘આ વર્ષ અત્યાર સુધી અપ અને ડાઉન રહ્યું છે. મેના પ્રથમ સપ્તાહમાં કોમેક્સ પર સોનું 2,080 પ્રતિ ડોલરના રેકોર્ડ ભાવે પહોંચી ગયું હતું અને આ મહિને તે 1,820 ડોલરની નીચે ગયું હતું. પરંતુ ભૌગોલિક રાજકીય તણાવે રોકાણ માટે સુરક્ષિત આશ્રયસ્થાન શોધતા રોકાણકારો માટે સોનાને પ્રિય બનાવી દીધું છે. તેથી જ ફરી એકવાર હાજર બજારમાં તે $2,000 પ્રતિ ઔંસ સુધી પહોંચે તેમ લાગે છે.

મધ્યમ ગાળામાં બરાબર

નજીકના ભવિષ્યમાં સોનાની કિંમત શ્રેણીમાં આગળ વધવાની ધારણા છે. ફેડરલ રિઝર્વની કડકાઈને કારણે યુએસ ગવર્નમેન્ટ બોન્ડની વધતી જતી યીલ્ડ અને મજબૂત થઈ રહેલા ડૉલરની સોના પર અસર થઈ રહી છે.

ક્વોન્ટમ એસેટ મેનેજમેન્ટ કંપનીના ફંડ મેનેજર (વૈકલ્પિક રોકાણ) ગઝલ જૈનનું માનવું છે કે, ‘મધ્યમ ગાળામાં ગોલ્ડની સંભાવના સારી દેખાય છે કારણ કે યુએસ સેન્ટ્રલ બેંકનો કડક તબક્કો સમાપ્ત થવાનો છે. તેનાથી સોના પર દબાણ ઘટી શકે છે. અમેરિકામાં ગ્રોથ ધીમો પડી રહ્યો છે તે જોતા જો ફેડ તેની નીતિઓમાં રાહત આપે તો પણ જો ફુગાવો લક્ષ્યાંકથી ઉપર રહે તો સોનાના ભાવ વધવાની ખાતરી છે.

મુખ્ય પરિબળો

ઘણા પરિબળો સોનાના ભાવને અસર કરી શકે છે.

પ્રભુદાસ લીલાધર વેલ્થના ઇન્વેસ્ટમેન્ટ સર્વિસના વડા પંકજ શ્રેષ્ઠા કહે છે, ‘ઘણા કારણોને લીધે સોનાની કિંમત વધી શકે છે. જો કેન્દ્રીય બેંકો સોનામાં તેમનું રોકાણ વધારશે અથવા ફુગાવો ઊંચો રહેશે અને રૂપિયાનું અવમૂલ્યન ચાલુ રહેશે તો આવું થઈ શકે છે. વધતા જતા ભૌગોલિક રાજકીય તણાવ અને વૈશ્વિક આર્થિક મંદીની તીવ્રતાને કારણે પણ સોનાને પાંખો મળી શકે છે.

પેસ ગ્રુપના કો-ફાઉન્ડર અને ચીફ ગ્લોબલ સ્ટ્રેટેજિસ્ટ અમિત ગોયલ કહે છે, ‘અમને લાગે છે કે આગામી છ મહિનામાં વૈશ્વિક મંદી શરૂ થઈ શકે છે, જેના કારણે અમેરિકા અને પશ્ચિમી દેશોમાં વ્યાજ દરો ઘટવા લાગશે. યુએસ ડોલર ઇન્ડેક્સ પણ નીચે જશે. જો આમ થશે તો સોનામાં ઉછાળો આવશે અને લાંબા સમય સુધી ઉંચો રહેશે.

તેનાથી વિપરિત, જો ભૌગોલિક રાજકીય તણાવ ઓછો થાય, ફુગાવાના પરિબળો હળવા થાય, વૈશ્વિક અર્થતંત્ર સ્થિર થાય અને રૂપિયો મજબૂત થાય, તો સોનું નીચે જઈ શકે છે.

ક્યાં રોકાણ કરવું?

અત્યારે પણ મોટાભાગના લોકો ઇંટો, સિક્કા અને ઘરેણાંના રૂપમાં સોનું ખરીદવાનું અને રાખવાનું પસંદ કરે છે. પરંતુ સ્માર્ટ રોકાણકારોની નવી પેઢી ગોલ્ડ એક્સચેન્જ ટ્રેડેડ ફંડ (ETF) જેવા વધુ સારા સાધનોમાં રોકાણ કરે છે. જૈન સમજાવે છે કે, ‘ગોલ્ડ ઇટીએફ એક્સચેન્જો પર ટ્રેડ થાય છે અને માર્કેટમાં પ્રવર્તતા મેટાલિક ગોલ્ડના ભાવે તેનું ટ્રેડિંગ થાય છે. રોકાણકારો ઇટીએફમાં તેમના રોકાણને બજાર કિંમતે જ વેચી શકે છે. તેમને ખરીદતી વખતે ઊંચી કિંમત ચૂકવવી પડતી નથી અને વેચાણ કરતી વખતે ઓછી કિંમત મળવાનું જોખમ નથી.

ગોલ્ડ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ પણ એક વિકલ્પ છે. ગોવિલા સમજાવે છે, ‘તેઓ ગોલ્ડ ઇટીએફમાં રોકાણ કરે છે. રોકાણકારો તેમાં સિસ્ટમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન (SIP)ની સુવિધા પણ મેળવી શકે છે.

જો તમે લાંબા ગાળા માટે રોકાણ કરવા માંગતા હોવ તો સોવરિન ગોલ્ડ બોન્ડ્સ (SGBs) આદર્શ છે. માથુર કહે છે, ‘સોવરિન ગોલ્ડ બોન્ડ ટેક્સ બેનિફિટ ઓફર કરે છે, તેથી જ તે મેટાલિક ગોલ્ડ કરતાં વધુ સારો વિકલ્પ છે.’ જો આ બોન્ડના યુનિટ્સ પાકતી મુદત પછી વેચવામાં આવે તો કેપિટલ ગેઈન પર કોઈ ટેક્સ લાગતો નથી. સોવરિન ગોલ્ડ બોન્ડ પણ પાકતી મુદત સુધી વાર્ષિક 2.5 ટકા વધારાનું નિશ્ચિત વ્યાજ ઓફર કરે છે.

એસોસિયેશન ઓફ રજિસ્ટર્ડ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ એડવાઈઝર્સના સભ્ય જીગર પટેલ સલાહ આપે છે કે, ‘રોકાણ વધારવા માટે સોનામાં SIPની જેમ રોકાણ કરી શકાય છે, જારી કરાયેલા દરેક હપ્તામાં સોનાની સમાન માત્રા અથવા કિંમત ખરીદી શકાય છે.’

શ્રેષ્ઠા કહે છે, ‘1 એપ્રિલ, 2023થી ગોલ્ડ ઇટીએફ અને ગોલ્ડ મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાંથી લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન્સ (LTCG) દૂર કરવામાં આવ્યા છે. ત્યારથી, સોવરિન ગોલ્ડ બોન્ડ વધુ આકર્ષક બન્યા છે.

પરંતુ સોનામાં વધુ પડતું રોકાણ ન કરવું જોઈએ. ગોવિલા કહે છે, ‘તમારા કુલ રોકાણમાં સોનાનો હિસ્સો 5 થી 10 ટકાની વચ્ચે હોવો જોઈએ.’

પ્રથમ પ્રકાશિત : ઓક્ટોબર 22, 2023 | 9:55 PM IST

સંબંધિત પોસ્ટ