ભારતના મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ઉદ્યોગે તે કંપનીઓની સંખ્યામાં વધારો કર્યો છે જેમાં તે રોકાણ કરે છે. ઇક્વિટી ફંડમાં વધી રહેલા રોકાણ વચ્ચે, હાલમાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડના નાણાંનું રોકાણ લગભગ 1,000 કંપનીઓમાં થાય છે.
PrimeMFDatabase.comના ડેટાનું બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડનું વિશ્લેષણ દર્શાવે છે કે મોટાભાગના શેરો કે જેમાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ રોકાણ કરે છે તે ઓછી ફ્રી ફ્લોટ ધરાવે છે અને તે મર્યાદિત પ્રવાહિતાના સંકેતો દર્શાવે છે.
સપ્ટેમ્બરમાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સની અસ્કયામતો અંડર મેનેજમેન્ટ (AUM) વધીને લગભગ રૂ. 48 લાખ કરોડ થઈ હતી, જેમાંથી અડધાથી વધુ ઇક્વિટી ફંડ દ્વારા જમા કરવામાં આવી હતી. કોવિડ-19 રોગચાળા પછી એસેટ મેનેજરો રોકાણ કરે છે તેવી કંપનીઓની સંખ્યામાં વધારો થયો છે.
કોવિડ-19ની અનિશ્ચિતતા વચ્ચે જુલાઈ 2020માં આ કંપનીઓની સંખ્યા ઘટીને 792 થઈ ગઈ હતી. ત્યારથી તેમાં ઝડપથી વધારો થયો છે.
ઇક્વિટી મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સે સપ્ટેમ્બર 2023 સુધીમાં 983 કંપનીઓના શેરમાં રોકાણ કર્યું હતું, જ્યારે 2016માં આ આંકડો માત્ર 88 હતો. તમામ 983 કંપનીઓનું વિશ્લેષણ દર્શાવે છે કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સે નાની કંપનીઓમાં રસ વધાર્યો છે કારણ કે તેઓએ તેમના પોર્ટફોલિયોમાં સુધારો કર્યો છે અને મૂડી પ્રવાહમાં વધારો કર્યો છે.
ટોપ-100 હોલ્ડિંગ્સમાં સરેરાશ કંપનીનું માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન આશરે રૂ. 90,000 કરોડ હતું. તે નીચેનાં ટોપ-100 માટે લગભગ રૂ. 32,000 કરોડ અને નીચેનાં લોકો માટે રૂ. 6,000 કરોડથી ઓછા (201-983 રેન્ક) પર આવી જાય છે.
ફ્રી ફ્લોટ જાહેર હાથમાં અને ટ્રેડિંગ માટે ઉપલબ્ધ શેરનો સંદર્ભ આપે છે. ટોપ-100 હોલ્ડિંગ્સમાં સરેરાશ ફ્રી ફ્લોટ આશરે રૂ. 43,000 કરોડ હતો. તળિયાના 100 શેરો માટે આ ઘટીને રૂ. 15,000 કરોડથી પણ ઓછું થઈ ગયું છે. અનુગામી શેર્સ માટે સરેરાશ ફ્રી ફ્લોટ આશરે રૂ. 2,000 કરોડ હતો.
સ્મોલકેપ ફંડ્સમાં રોકાણકારોની રુચિ પાછલા વર્ષમાં વધી છે, જે સપ્ટેમ્બર 2022 માં પાંચમા સ્થાનની સરખામણીમાં ફંડ કેટેગરીને AUM રેન્કિંગમાં ટોચ પર રહેવામાં મદદ કરે છે. આ ફંડ કેટેગરીની AUM એક વર્ષમાં 61 ટકા વધીને રૂ. 1.98 લાખ કરોડ થઈ છે.
એયુએમમાં વધારો સતત રોકાણ અને શેરના ભાવમાં વધારાને કારણે થયો હતો. રોકાણકારોએ છેલ્લા એક વર્ષમાં સ્મોલકેપ ફંડ્સમાં સરેરાશ રૂ. 2,850 કરોડનું રોકાણ કર્યું છે.
લાર્જકેપ મ્યુચ્યુઅલ ફંડો માટે એવા સમયે શેરોમાં ડીલ કરવી મુશ્કેલ બનશે જ્યારે ખરીદદારો અને વેચનાર ઓછા હોય. હાથ બદલાતા શેરની સંખ્યા પણ પોર્ટફોલિયોમાં તીવ્ર ઘટાડો દર્શાવે છે. ટોપ-100 મ્યુચ્યુઅલ ફંડ હોલ્ડિંગ માટે સરેરાશ ટર્નઓવર રૂ. 200 કરોડની આસપાસ હતું.
આ પછી, આગામી 100 શેર માટે તે ઘટીને રૂ. 80 કરોડથી ઓછા થઈ ગયું. જ્યારે બાકીના શેર માટે તે રૂ. 20 કરોડથી ઓછો હતો. બજારની વધઘટ દરમિયાન, નાની કંપનીઓમાં ટર્નઓવર ઘણી હદ સુધી ઘટી જાય છે.
પ્રથમ પ્રકાશિત : નવેમ્બર 3, 2023 | 10:49 PM IST
