કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો દ્વારા નેશનલ પેન્શન સ્કીમ (NPS)ની સ્વીકૃતિ ઓગસ્ટમાં પાંચ મહિનાની ઊંચી સપાટીએ પહોંચી ગઈ છે. આ જાહેર ક્ષેત્રમાં ઔપચારિક નિમણૂંકોમાં તેજીનો સંકેત આપે છે.
નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિકલ ઓફિસ (NSO) દ્વારા બુધવારે જાહેર કરાયેલ NPS ડેટા અનુસાર, કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારોના માસિક નવા સભ્યોમાં વધારો થયો છે. જુલાઈમાં નવા સભ્યોની સંખ્યા 47,039 હતી, જે ઓગસ્ટમાં 22 ટકા વધીને 57,339 થઈ ગઈ છે. અગાઉ માર્ચ 2023માં નવા સભ્યોની સંખ્યા 85,586 હતી.
કેન્દ્ર સરકારે પોતાના આદેશમાં તમામ નવા કર્મચારીઓ માટે NPS ફરજિયાત બનાવ્યું છે. તેથી, નિષ્ણાતો માને છે કે નવી રોજગારી સર્જનના સંદર્ભમાં માસિક આંકડા વાસ્તવિકતાની બહાર હોઈ શકે છે. એ જ રીતે રાજસ્થાન, છત્તીસગઢ, હિમાચલ પ્રદેશ, ઝારખંડ અને પંજાબ જેવા વિપક્ષી સરકારો ધરાવતા રાજ્યોએ જૂની પેન્શન સિસ્ટમ અપનાવવાની જાહેરાત કરી હતી. તેથી આ રાજ્યોએ NPS છોડી દીધું છે. તેથી, રાજ્ય સ્તરે NPS ડેટાનો ઉપયોગ નિમણૂકોનો ચોક્કસ અંદાજ કાઢવા માટે કરી શકાતો નથી.
કેન્દ્ર સરકારના 17,092 નવા સભ્યો ઓગસ્ટમાં NPSમાં જોડાયા હતા જ્યારે જુલાઈમાં તેમની સંખ્યા 14,511 હતી. ઓગસ્ટમાં રાજ્ય સરકારોના 40,307 નવા સભ્યો એનપીએસમાં જોડાયા હતા જ્યારે જુલાઈમાં તેમની સંખ્યા 32,528 હતી. જોકે 18-28 વર્ષના જૂથના નાના સભ્યોનો હિસ્સો ઘટ્યો હતો. ઓગસ્ટમાં આ જૂથનો હિસ્સો ઘટીને 43.3 ટકા (24,835) થયો હતો, જ્યારે જુલાઈમાં તેમની ટકાવારી 44.4 ટકા (20,892) હતી. રોજગાર મેળવતા યુવા જૂથ જોબ માર્કેટની તાકાત દર્શાવે છે.
નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ પબ્લિક ફાઇનાન્સ એન્ડ પોલિસી (NIPFP)ના આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર મુકેશ આનંદે જણાવ્યું હતું કે ઓગસ્ટમાં નવા સભ્યોની સંખ્યામાં થયેલો વધારો સંપૂર્ણપણે નવી નિમણૂંકો પર આધારિત ન હોઈ શકે. NPS હેઠળ ટિયર-II અથવા વૈકલ્પિક વૈકલ્પિક ખાતાને કારણે પણ આ આંકડો વધી શકે છે. ઘણા કર્મચારીઓ ટેક્સ મુક્તિ અને અન્ય પ્રોત્સાહનોને કારણે વૈકલ્પિક ખાતા ખોલી રહ્યા છે.
એમ્પ્લોઈઝ પ્રોવિડન્ટ ફંડમાં નવા સભ્યોની સંખ્યા જુલાઈમાં 10.6 લાખથી ઘટીને ઓગસ્ટમાં 9,25,984 થઈ ગઈ, જે ઓછી નવી ઔપચારિક રોજગારીને દર્શાવે છે. જોકે ઓગસ્ટમાં NPSના નવા સભ્યોની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. કોર્પોરેટ સેગમેન્ટમાં, વૈકલ્પિક સભ્યપદ અપનાવનારા કેન્દ્રીય અને રાજ્ય જાહેર નિગમો (CPSUs/SPSUs) ના નવા કર્મચારીઓની સંખ્યા જુલાઈની સરખામણીમાં ઘટીને અડધી થઈ ગઈ છે.
પ્રથમ પ્રકાશિત : ઓક્ટોબર 25, 2023 | 10:57 PM IST
