નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જ (NSE)ના સ્ટાન્ડર્ડ ઈન્ડેક્સ નિફ્ટી 50માં સ્ટોકને સામેલ કરવા અથવા બાકાત રાખવાના નિયમોમાં ફેરફાર થઈ શકે છે. આ બાબતથી વાકેફ સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે આ ફેરફાર રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ (RIL)ની ફાઇનાન્શિયલ સર્વિસ કંપનીના અલગ થવા (ડિમર્જર) પહેલા થઇ શકે છે.
હાલના નિયમો હેઠળ, આ ડિમર્જર પછી, RILએ નિફ્ટી 50માંથી બહાર જવું પડશે. જો આમ થાય તો નિષ્ક્રિય ફંડ રૂ. 20,000 કરોડના શેરનું વેચાણ કરી શકે છે. નિષ્ક્રિય ફંડ માત્ર નિફ્ટી 50 ઇન્ડેક્સને અનુસરે છે.
RIL હાલમાં રૂ. 15.9 લાખ કરોડનું માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન ધરાવે છે અને 50-શેર ઇન્ડેક્સમાં સૌથી વધુ 9.9 ટકા વેઇટીંગ ધરાવે છે. એક્સચેન્જ ટ્રેડેડ ફંડ્સ (ETFs) અને ઈન્ડેક્સ ફંડ્સ બંને RILમાં રોકાણ કરે છે. બંને ફંડના સંચાલન હેઠળની સંપત્તિ રૂ. 2 લાખ કરોડથી વધુ છે.
નિફ્ટી 50 ટર્મ્સમાં ફેરફારની જાણકારી ધરાવતા એક સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે, “એનએસઈ ઈન્ડાઈસિસ ટૂંક સમયમાં ડિમર્જરની પ્રક્રિયામાંથી પસાર થઈ રહેલા સ્ટોકને લાગુ પડતા નિયમો પર ચર્ચા પત્ર બહાર પાડશે.”
આ પછી, નિફ્ટી 50 ઇન્ડેક્સમાં બિનજરૂરી હેરાફેરી ટાળવા માટે ઇન્ડેક્સની ગણતરી પદ્ધતિમાં સુધારા કરવામાં આવશે. NSE સૂચકાંકો એ NSEનું જ એકમ છે, જે નિફ્ટી ઇન્ડેક્સનું સંચાલન કરે છે.
શેરબજાર સાથે સંકળાયેલા સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ગયા મહિને એક બ્રોકરેજ કંપનીએ તેના ગ્રાહકોને RIL પર શોર્ટ પોઝિશન લેવા કહ્યું હતું કારણ કે RILને નિફ્ટી ઇન્ડેક્સમાંથી દૂર કરી શકાય છે. આરઆઈએલનો શેર માર્ચમાં તેની ઊંચી સપાટીથી લગભગ 10 ટકા નીચે ગયો હતો.
એક સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે બ્રોકરેજ કંપનીની આ ટિપ્પણી પછી, વિશ્લેષકો અને એક્સચેન્જ અધિકારીઓને RIL સાથે શું કરવામાં આવશે તે અંગે પ્રશ્નોની આડઅસર થઈ છે. RIL એ ડિમર્જરની પ્રક્રિયા શરૂ કરી છે.
આ યોજના 2 મેના રોજ શેરધારકો અને દેવા ધારકો સમક્ષ મતદાન માટે મૂકવામાં આવશે. એવું માનવામાં આવે છે કે Jio ફાયનાન્સિયલ સર્વિસિસ આ વર્ષે સપ્ટેમ્બર સુધીમાં સ્ટોક એક્સચેન્જમાં અલગથી લિસ્ટ થઈ શકે છે.
NSE નિફ્ટી 50માં સ્ટોકના સમાવેશ અથવા બાકાત માટેની ગણતરી પદ્ધતિ પરનું કામ આવતા મહિના સુધીમાં પૂર્ણ થઈ જશે, એમ સૂત્રએ જણાવ્યું હતું. આ વિશે જાણવા માટે NSE ને મોકલવામાં આવેલ ઈ-મેઈલનો કોઈ જવાબ મળ્યો નથી.
ઇન્ડેક્સ પર નજીકથી નજર રાખનારા વિશ્લેષકો કહે છે કે ડિમર્જર અથવા મર્જરને કારણે સ્ટોકને બાકાત રાખવાના નિયમોમાં કોઈપણ ફેરફાર ઇન્ડેક્સમાં બિનજરૂરી ઉથલપાથલનું કારણ બને છે. તેમનું કહેવું છે કે આ અંગે પુનર્વિચાર થવો જોઈએ.
અભિલાષ પગડિયા, હેડ (વૈકલ્પિક અને ક્વોન્ટિટેટિવ રિસર્ચ), નુવામા ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ ઇક્વિટીએ જણાવ્યું હતું કે, “નિફ્ટી ઇન્ડેક્સના ધોરણો મુજબ, શેરધારકોની મંજૂરી પછી ડિમર્જર સ્ટોકમાં પરિણમશે. પરંતુ નિફ્ટી સૂચકાંકો ટૂંક સમયમાં ગણતરીની પદ્ધતિમાં તે જ રીતે ફેરફાર કરશે જે રીતે નવેમ્બર 2022માં મર્જરના કિસ્સામાં કરવામાં આવ્યું હતું.
