ઇઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચે ચાલી રહેલા સંઘર્ષની અસર પશ્ચિમ એશિયાના અન્ય વિસ્તારો, ખાસ કરીને ઈરાન જેવા દેશો પર પણ પડી શકે છે. જેના કારણે ચાના નિકાસકારોની ચિંતા વધી ગઈ છે.
ઇઝરાયેલમાં ચાની નિકાસ નજીવી છે, પરંતુ નિકાસકારોને ડર છે કે જો આ યુદ્ધ ભારતીય ચાના મુખ્ય ખરીદદારોમાંના એક ઈરાનને અસર કરશે તો તેની અસર ચા ઉદ્યોગ પર પણ પડશે.
જાન્યુઆરી-ડિસેમ્બર 2022 દરમિયાન ભારતીય ચાની સૌથી વધુ નિકાસ સંયુક્ત આરબ અમીરાત (UAE)માં 42.3 મિલિયન કિગ્રા, રશિયાને 41.1 મિલિયન કિગ્રા અને ઈરાનને 21.6 મિલિયન કિગ્રા હતી. કેટલીક ચા UAE મારફતે ઈરાનને પણ મોકલવામાં આવે છે, જે એક મુખ્ય પુન: નિકાસ કેન્દ્ર છે.
ઇન્ડિયન ટી એક્સપોર્ટર્સ એસોસિયેશનના પ્રમુખ અંશુમન કનોડિયાએ જણાવ્યું હતું કે નિકાસકારો પરિસ્થિતિ પર નજર રાખી રહ્યા છે અને તેમની ચિંતા પણ વધી રહી છે. “ઈરાન પર કોઈપણ અસર ચિંતાનો વિષય હશે,” તેમણે કહ્યું. ઘણા ઓર્ડર પેન્ડિંગ છે, તેથી અમારે થોડો સમય રાહ જોવી પડશે.
હમાસના હુમલામાં ઈરાનની કથિત સંડોવણીના આંતરરાષ્ટ્રીય મીડિયામાં અહેવાલો આવ્યા છે. જો કે ઈઝરાયેલની સેનાએ કહ્યું છે કે હુમલામાં ઈરાનની સંડોવણીના કોઈ નક્કર પુરાવા મળ્યા નથી. પરંતુ જેમ જેમ સંઘર્ષ વધતો જાય છે તેમ તેમ દેશના ચા ઉદ્યોગ માટે મુશ્કેલી ઉભી થવાની સંભાવના છે.
ઈરાન મુખ્યત્વે પરંપરાગત ચાનું બજાર છે. અહીં સૌથી વધુ નિકાસ આસામમાંથી થાય છે પરંતુ દક્ષિણ ભારતનો પણ આ ક્ષેત્રમાં હિસ્સો છે.
સાઉથ ઈન્ડિયા ટી એક્સપોર્ટર્સ એસોસિયેશનના પ્રેસિડેન્ટ દીપક શાહે જણાવ્યું હતું કે ઈન્ડસ્ટ્રીમાં ભયનું વાતાવરણ છે. તેમણે કહ્યું, ‘નિકાસકારો શક્ય તેટલી વહેલી તકે માલ મોકલવા માંગે છે. પરંતુ ચૂકવણીને લઈને અનિશ્ચિતતા રહે છે અને માલસામાનની અવરજવરમાં થોડી ગરબડ થવાની સંભાવના પણ છે. દક્ષિણ ભારતની પરંપરાગત સીટીસી ચા દુબઈમાં નિકાસ કરવામાં આવે છે અને તે પછી તેને અહીંથી ઈરાન અને ઈરાક જેવા દેશોમાં ફરીથી નિકાસ કરવામાં આવશે.
એશિયન ટી કંપનીના ડાયરેક્ટર મોહિત અગ્રવાલે કહ્યું, ‘ઈરાન પર આપણી નિર્ભરતાને કારણે ચાના નિકાસકારોમાં ઘણી ગભરાટ છે. અમે આશા રાખીએ છીએ કે આ વિસ્તાર સંઘર્ષમાં ન ફસાય. એશિયન ટી ભારતીય ચાના ટોચના નિકાસકારોમાંની એક છે.
એમકે શાહ એક્સપોર્ટ્સના ચેરમેન હિમાંશુ શાહે જણાવ્યું હતું કે ઈરાન ગયા વર્ષના સ્તરે નહીં પરંતુ 2021ના ભાવ સ્તરે ખરીદી કરી રહ્યું છે. એમકે શાહ દેશમાં પરંપરાગત ચાના સૌથી મોટા ઉત્પાદકો અને નિકાસકારોમાંના એક છે.
પ્રથમ પ્રકાશિત : ઓક્ટોબર 13, 2023 | 11:20 PM IST
