આ વર્ષ બોલિવૂડ માટે એક શાનદાર બ્લોકબસ્ટર વર્ષ સાબિત થયું છે. ફિલ્મ નિર્માતાઓએ સ્થાનિક બોક્સ ઓફિસ પર 2019 ની પૂર્વ રોગચાળાની કમાણીને વટાવી દીધી અને 11,000 કરોડ રૂપિયાની રેકોર્ડ કમાણી કરી.
આ વર્ષના અંત સુધીમાં, બોક્સ ઓફિસની કમાણી 10 ટકાથી વધુ વધી શકે છે, જેનો અર્થ છે કે કમાણીમાં વધુ રૂ. 1,100 કરોડ ઉમેરાય તેવી શક્યતા છે.
ઉદ્યોગના અનુમાન મુજબ, 2022માં બોક્સ ઓફિસની કમાણી આશરે રૂ. 10,600 કરોડ હતી, જે મહામારી પહેલાના સ્તર કરતાં થોડી ઓછી હતી. 2019 ની સરખામણીમાં સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન થિયેટરોની મુલાકાત લેતા પ્રેક્ષકોની સરેરાશ ટકાવારી 5 ટકા કરતાં ઓછી રહી, પરંતુ ઉદ્યોગ નિષ્ણાતો કહે છે કે તે આવતા વર્ષે સમાન સ્તરે પહોંચી શકે છે. કમાણીમાં વધારો થવાના બે કારણો હતા.
પ્રથમ વખત, ચાર ફિલ્મોએ સ્થાનિક બોક્સ ઓફિસ પર રૂ. 500 કરોડથી વધુની કમાણી કરી, જે બોલિવૂડ માટે એક રેકોર્ડ છે. આમાંથી રણવીર કપૂર સ્ટારર ‘એનિમલ’ ટૂંક સમયમાં આ આંકડાને સ્પર્શી શકે છે (10 ડિસેમ્બર સુધીમાં, આ ફિલ્મે 432 કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરી હતી). શાહરૂખ ખાનની બે બ્લોકબસ્ટર ફિલ્મો ‘પઠાણ’ અને ‘જવાન’ સિવાય દેઓલ ભાઈઓની ફિલ્મ ‘ગદર 2’એ પણ જોરદાર કમાણી કરી હતી.
જો 2022ના અંતમાં રિલીઝ થયેલી ફિલ્મ ‘અવતાર’ના આંકડાને પણ સામેલ કરવામાં આવે, જેણે 2023માં પણ કમાણી કરી હતી, તો તેમાં વધુ 390 કરોડ રૂપિયાનો ઉમેરો થશે. આ રીતે, બોક્સ ઓફિસની કમાણીમાં આ 5 ફિલ્મોનું યોગદાન લગભગ 2,600 કરોડ રૂપિયા હશે. વર્ષ 2022 માં, માત્ર ‘KGF ચેપ્ટર 2’ રૂ 500 કરોડની કમાણી ની નજીક આવતી જોવા મળી હતી જેણે રૂ 434 કરોડની કમાણી કરી હતી.
આ વર્ષે, સ્થાનિક બોક્સ ઓફિસ પર સૌથી વધુ કમાણી કરનાર ટોચની 10 ફિલ્મોએ મળીને કુલ રૂ. 3,300 કરોડની કમાણી કરી હતી, જે ગયા વર્ષની રૂ. 2,400 કરોડની કમાણી કરતાં ઘણી વધારે છે. મલ્ટિપ્લેક્સ ટિકિટના ભાવમાં સરેરાશ 7.5 ટકા અને 8 ટકા સુધીનો વધારો કરવામાં આવ્યો હતો, જેનાથી નિર્માતાઓ અને થિયેટર માલિકોને કમાણી કરવાની વધુ તક મળી હતી.
મલ્ટીપ્લેક્સ એસોસિયેશન ઓફ ઈન્ડિયા (MAI)ના પ્રમુખ અને PVR પિક્ચર્સના CEO કમલ જ્ઞાનચંદાનીએ જણાવ્યું હતું કે, ‘આ વર્ષ ફિલ્મો માટે શાનદાર વર્ષ રહ્યું છે કારણ કે અગાઉ ક્યારેય ચાર ફિલ્મોએ બોક્સ ઓફિસ પર રૂ. 500 કરોડનો આંકડો સ્પર્શ્યો ન હતો. અગાઉ અમે વર્ષમાં 300 કરોડની કમાણી કરતી ફિલ્મની ઉજવણી કરતા હતા. ફિલ્મ ઉદ્યોગની બોક્સ ઓફિસની કમાણી 2019ની ટોચની સરખામણીએ 10 ટકા વધી છે. આ ટ્રેન્ડ 2024માં પણ ચાલુ રહેશે.
ઇન્ડસ્ટ્રીના નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે તમામ પ્રયાસો છતાં થિયેટરોમાં આવતા દર્શકોનો દર 2019ના સ્તરે પહોંચ્યો નથી. 2022માં તેમની સંખ્યા 15 ટકા ઓછી હતી, પરંતુ વર્તમાન વર્ષ 2023માં આ તફાવત ઘટીને માત્ર 5 ટકા થઈ ગયો છે.
તેનું કારણ એ છે કે માંગને ધ્યાનમાં રાખીને થિયેટરોની ક્ષમતા પણ વધારવામાં આવી હતી. એક અંદાજ મુજબ, 2023 ના વર્તમાન વર્ષમાં 200-250 નવી સ્ક્રીનો ઉમેરવામાં આવશે, જોકે PVR જેવી કેટલીક મલ્ટિપ્લેક્સ ચેઇન્સે તેમની સ્ક્રીનની સંખ્યા ઘટાડી છે (લગભગ 50 સ્ક્રીન બંધ છે). પરંતુ ઉદ્યોગને અપેક્ષા છે કે 2024માં દર્શકોની સંખ્યા 2019ના સ્તરને વટાવી જશે.
પ્રથમ પ્રકાશિત – ડિસેમ્બર 12, 2023 | 10:57 PM IST
