સરકારે મંગળવારે દેશમાં ઉત્પાદિત ક્રૂડ ઓઈલ અને ડીઝલની નિકાસ પર વિન્ડફોલ ટેક્સમાં નોંધપાત્ર વધારો કરવાની જાહેરાત કરી છે. એક સત્તાવાર સૂચના અનુસાર, વિન્ડફોલ ટેક્સ રૂ. 1,300 થી વધારીને રૂ. 2,300 ($27.63) પ્રતિ ટન કરવામાં આવ્યો છે. ડીઝલ પર પ્રતિ લિટર રૂ. 0.5નો ટેક્સ નાબૂદ કરવામાં આવ્યો છે, જેમ કે ઉડ્ડયન ઇંધણ પર પ્રતિ લિટર રૂ. 1નો વિન્ડફોલ ટેક્સ છે.
ભારતે જુલાઈ 2022માં ક્રૂડ ઓઈલ ઉત્પાદકો પર વિન્ડફોલ ટેક્સ લાદ્યો હતો અને ગેસોલિન, ડીઝલ અને એવિએશન ઈંધણની નિકાસ પર વસૂલાત વધાર્યો હતો કારણ કે ખાનગી રિફાઈનર્સ સ્થાનિક રીતે વેચવાને બદલે મજબૂત રિફાઈનિંગ માર્જિનથી નફો મેળવવા માટે વિદેશમાં ઈંધણ વેચવાનું વિચારતા હતા.
તમને જણાવી દઈએ કે, આ પહેલા 19 ડિસેમ્બરે સરકારે વિન્ડફોલ ટેક્સમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કર્યો હતો. આ સમયે, સ્થાનિક રીતે ઉત્પાદિત ક્રૂડ ઓઇલ પર વિશેષ વધારાની આબકારી જકાત (SAED) તરીકે વસૂલવામાં આવતો ટેક્સ 5,000 રૂપિયા પ્રતિ ટનથી ઘટાડીને 1,300 રૂપિયા કરવામાં આવ્યો હતો.
નવા દર આજથી અમલમાં આવશે
વિન્ડફોલ ટેક્સના નવા ટેક્સ દર મંગળવાર એટલે કે આજથી અમલમાં આવ્યા છે.
ઉર્જા કંપનીઓના અસાધારણ નફા પર કર વસૂલતા દેશોની વધતી સંખ્યા સાથે ભારતે સૌપ્રથમ વિન્ડફોલ ટેક્સ ગયા વર્ષે 1 જુલાઈએ લાદ્યો હતો. છેલ્લા બે અઠવાડિયામાં તેલની સરેરાશ કિંમતોના આધારે દર પખવાડિયે કર દરોની સમીક્ષા કરવામાં આવે છે.
ભાવની વધઘટના આધારે વિન્ડફોલ ટેક્સ વસૂલવામાં આવે છે.
વિન્ડફોલ ટેક્સ આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રૂડ ઓઈલ અને પ્રોડક્ટના ભાવમાં થતી વધઘટના આધારે પખવાડિયામાં સુધારેલ છે. અગાઉ 1 ડિસેમ્બરે સરકારે ક્રૂડ પેટ્રોલિયમ પર વિન્ડફોલ ટેક્સ 6,300 રૂપિયા પ્રતિ ટનથી ઘટાડીને 5,000 રૂપિયા પ્રતિ ટન કરવાની જાહેરાત કરી હતી.
વધુમાં, 16 નવેમ્બરે છેલ્લી સમીક્ષા દરમિયાન, સરકારે ક્રૂડ પેટ્રોલિયમ પરના વિન્ડફોલ ટેક્સને 9,800 રૂપિયા પ્રતિ ટનથી ઘટાડીને 3,500 રૂપિયા પ્રતિ ટનથી 6,300 રૂપિયા કર્યો હતો. આ વૈશ્વિક સ્તરે તેલના ભાવ ઘટવાના વલણને અનુરૂપ હતું.
આ પહેલા 1 નવેમ્બરે સરકારે ક્રૂડ ઓઈલ પર ટેક્સ 9,050 રૂપિયા પ્રતિ ટનથી વધારીને 9,800 રૂપિયા પ્રતિ ટન કર્યો હતો. ત્યારબાદ, ડીઝલની નિકાસ પરની ડ્યુટી અડધાથી ઘટાડીને રૂ. 2 પ્રતિ લિટર કરવામાં આવી હતી, જ્યારે જેટ ઇંધણ પરની ડ્યુટી નાબૂદ કરવામાં આવી હતી.
વિન્ડફોલ ટેક્સ શું છે?
ક્રૂડ ઓઈલની વધતી કિંમતોના જવાબમાં ભારતે શરૂઆતમાં જુલાઈ 2022માં વિન્ડફોલ ટેક્સ લાદ્યો હતો. આ કર સરકારો દ્વારા લાદવામાં આવે છે જ્યારે કોઈ ઉદ્યોગ અણધારી રીતે નોંધપાત્ર નફો કરે છે, જે સામાન્ય રીતે કોઈ અભૂતપૂર્વ ઘટનાને આભારી છે.
જ્યારે વૈશ્વિક બેંચમાર્ક દરો પ્રતિ બેરલ $75 થી વધી જાય ત્યારે સ્થાનિક રીતે ઉત્પાદિત ક્રૂડ પર વિન્ડફોલ ટેક્સ લાદવામાં આવે છે. ડીઝલ, ATF અને પેટ્રોલની નિકાસ માટે, જ્યારે માર્જિન પ્રતિ બેરલ $20 કરતાં વધી જાય ત્યારે લેવી લાગુ થાય છે.
પ્રથમ પ્રકાશિત – જાન્યુઆરી 2, 2024 | 8:34 AM IST
