લાલ સમુદ્રમાંથી પસાર થતા વેપારી માલવાહક જહાજો પરના હુમલામાં વધારો અને આંતરરાષ્ટ્રીય જળમાર્ગોમાં સોમાલિયન ચાંચિયાઓના અણધાર્યા ઉદભવે શિપિંગ ઉદ્યોગને બેવડો ફટકો આપ્યો છે. વિશ્વભરની સરકારો અને વેપારી શિપિંગ ઉદ્યોગ વધતા ખર્ચ અને નાવિકોની સલામતી વિશે વધુને વધુ ચિંતિત છે.
સોમાલી ચાંચિયાઓએ 15 ભારતીય અને 6 ફિલિપિનો ખલાસીઓ સાથે 4 જાન્યુઆરીએ લાઇબેરિયન-ધ્વજવાળા જહાજ લીલા નોર્ફોકને હાઇજેક કર્યું હતું. ભારતીય નૌકાદળના હસ્તક્ષેપને કારણે ખલાસીઓને બચાવી લેવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ ભારતના શિપિંગ રેગ્યુલેટર અને મેરીટાઈમ ડિફેન્સ સ્ટેકહોલ્ડરોને હાલ પરિસ્થિતિ બદલાતી દેખાતી નથી.
દરમિયાન, વેપારી જહાજો પર અસ્ત્ર શસ્ત્રો અને હૉવરિંગ મ્યુશન અથવા આત્મઘાતી ડ્રોનના ઉપયોગને કારણે, જહાજોને તેમના માર્ગો વાળવા પડે છે, જેના કારણે પરિવહન ખર્ચમાં વધારો થયો છે.
ડ્ર્યુરીના વર્લ્ડ કન્ટેનર ઇન્ડેક્સ (4 જાન્યુઆરીએ અપડેટ કરાયેલ) અનુસાર સંયુક્ત સૂચકાંક 61 ટકા વધીને 40-ફૂટ કન્ટેનર દીઠ $2,670 થયો અને ગયા વર્ષના સમાન સપ્તાહની સરખામણીમાં 25 ટકાનો વધારો થયો. આ આંકડો હવે રોગચાળા પહેલાના સરેરાશ દર કરતા 88 ટકા વધારે છે.
રોગચાળા દરમિયાન કન્ટેનર ખર્ચમાં પણ વધારો થયો હતો. શિપિંગ ઉદ્યોગના એક સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે, 'ઘણા વેપારીઓએ રોગચાળા દરમિયાન વધેલા દરોથી ભારે નફો કર્યો અને ઉદ્યોગ રાહતની રાહ જોતો રહ્યો. હવે એક નવો પડકાર આવ્યો છે.
એક અંદાજ મુજબ, ગયા સપ્તાહથી ચીનથી યુરોપના વિવિધ દેશોમાં શિપિંગ દરમાં 115 ટકાનો વધારો થયો છે, જ્યારે ચીનથી અમેરિકામાં શિપિંગ દર 30 થી 40 ટકા વધ્યો છે.
મોટા ભાગના ઇન્ડસ્ટ્રી એક્ઝિક્યુટિવ્સ અને માર્કેટ ઇન્ટેલિજન્સ ફર્મ્સને ભાવ વધવાની અપેક્ષા છે અને તેના કારણે તૈયાર માલની કિંમતમાં વધારો થવાની શક્યતા છે.
અંદાજિત 400 વ્યાપારી જહાજો સામાન્ય રીતે કોઈપણ સમયે લાલ સમુદ્રમાંથી પસાર થાય છે. ઇન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડના પોર્ટવોચ પોર્ટલ અનુસાર, તાજેતરની ઘટનાઓએ 11 ટકા દરિયાઇ વેપારને અસર કરી છે. જર્મનીના ઓનલાઈન કન્ટેનર લોજિસ્ટિક્સ પ્લેટફોર્મ કન્ટેનર એક્સ ચેન્જના સીઈઓ અને સહ-સ્થાપક ક્રિશ્ચિયન રોઈલોફે બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડને જણાવ્યું કે લાલ સમુદ્રમાં સ્થિતિ ખૂબ જ ગંભીર છે અને લશ્કરી હસ્તક્ષેપ શરૂ થઈ ચૂક્યો છે.
ગ્લોબલ ટ્રેડ રિસર્ચ ઇનિશિયેટિવ (જીટીઆરઆઈ) અનુસાર, કટોકટી વધુ વણસી જતાં શિપિંગ ખર્ચમાં 60 ટકા અને વીમા પ્રિમિયમમાં 20 ટકાનો વધારો થવાની શક્યતા છે.
થિંક ટેન્કે જણાવ્યું હતું કે ભારત ખાસ કરીને ક્રૂડ ઓઈલ અને લિક્વિફાઈડ નેચરલ ગેસ (LPG)ની આયાત માટે બાબ-અલ-મંડેબ સ્ટ્રેટ પર ખૂબ જ નિર્ભર છે. જો આ ક્ષેત્રમાં વિક્ષેપ આવે છે, તો આર્થિક અને સુરક્ષા જોખમોનો સામનો કરવો પડશે. તેનાથી પશ્ચિમ એશિયા, આફ્રિકા અને યુરોપ સાથેના વેપારને અસર થઈ શકે છે.
જો કે, પેટ્રોલિયમ મંત્રાલયના અધિકારીઓનું કહેવું છે કે પુરવઠામાં વિક્ષેપ અપેક્ષિત નથી અને તેની પરિવહન વોલ્યુમ પર કોઈ મોટી અસર થશે નહીં. વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે તેના અધિકારીઓ પરિસ્થિતિ પર સતત નજર રાખી રહ્યા છે.
પ્રથમ પ્રકાશિત – જાન્યુઆરી 7, 2024 | 10:42 PM IST
