જ્યારે કેન્દ્ર સરકાર નેશનલ ડેટાબેઝ ઓફ અસંગઠિત કામદારો (NDUW) અથવા ઈ-શ્રમ પોર્ટલ પર નોંધણી માટે દબાણ કરવાનું ચાલુ રાખે છે, ત્યારે પોર્ટલ પર નવી નોંધણીઓમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે. રાજ્યોને લક્ષ્યાંક આપવામાં સ્પષ્ટ પદ્ધતિની અછત અને કામદારોને નોંધણી કરાવવા માટે લલચાવવા માટે પ્રોત્સાહનોના અભાવને કારણે આવું થઈ રહ્યું છે.
અંદાજિત 38 કરોડ અસંગઠિત કામદારોનો રાષ્ટ્રીય ડેટા તૈયાર કરવા માટે શ્રમ મંત્રાલય દ્વારા ઓગસ્ટ 2021માં આ પોર્ટલ શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આમાં ઘરેલું કામદારો, કૃષિ કામદારો, બાંધકામ કામદારો, ગીગ અને પ્લેટફોર્મ કામદારો વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. કેન્દ્ર સરકારે ઓગસ્ટ 2021 માં પ્રોજેક્ટ શરૂ થાય ત્યારે ડેટાબેઝ બનાવવાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું હતું, જેમાં આવા કામદારોનું નામ, વ્યવસાય, સરનામું, શૈક્ષણિક લાયકાત, કૌશલ્યનો પ્રકાર વગેરે જેવી વિગતો રેકોર્ડ કરવાની હતી.
ઓગસ્ટ 2021 અને માર્ચ 2022 વચ્ચે 27 કરોડ અસંગઠિત કામદારોની નોંધણી કર્યા પછી, 2022-23માં માત્ર 1.17 કરોડ કામદારો નોંધાયા હતા, જ્યારે 5 કરોડનો લક્ષ્યાંક આપવામાં આવ્યો હતો.
લોકસભામાં રજૂ કરાયેલ ડેટા દર્શાવે છે કે 27 માર્ચ, 2023ના રોજ, માત્ર ઉત્તર પ્રદેશ (124.7 ટકા), ઓડિશા (102.7 ટકા) અને છત્તીસગઢ (100.4 ટકા) એ આ સમયગાળા દરમિયાન નોંધણીનો લક્ષ્યાંક હાંસલ કર્યો હતો. જ્યારે તેલંગાણા (38.5 ટકા), તમિલનાડુ (38.6 ટકા), મહારાષ્ટ્ર (39.3 ટકા) અને કર્ણાટક (39.8 ટકા) તળિયે છે.
એક અધિકારીએ બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડને જણાવ્યું હતું કે વિવિધ શ્રમ વિભાગોએ રાજ્યોને લક્ષ્યાંકો આપવા માટે સ્પષ્ટ પદ્ધતિનો અભાવ દર્શાવ્યો હતો અને ઉમેર્યું હતું કે આના કારણે લક્ષ્યાંક હાંસલ કરવામાં મુશ્કેલીઓ આવી છે.
મહારાષ્ટ્રના એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, “રાજ્યોને આપવામાં આવેલ લક્ષ્ય શ્રમ બ્યુરોના સર્વેક્ષણના રોજગાર અને બેરોજગારીના ડેટા પર આધારિત છે, જે 2014માં કરવામાં આવ્યું હતું. આ કદાચ 2021 નું સાચું ચિત્ર આપી શકશે નહીં. મહારાષ્ટ્ર અને કર્ણાટક જેવા રાજ્યોમાં કામદારો આવે છે. તેથી તેમના ગૃહ રાજ્યમાં કામદારોની મોટા પાયે નોંધણી છે. તેના કારણે ઔદ્યોગિક રાજ્યોના લક્ષ્યાંકમાં ઘટાડો થયો છે.
